Niedzielę Wielkanocną spędzamy w Bieszczadach. Dziś odpoczynek od rowerów i piesza wycieczka w zakątki, które dawno już chciałam odwiedzić, na czele z wysiedloną wsią Caryńskie.
Nasiczne sarnami wita
Z małym przystankiem w Cisnej i dłuższym w Wetlinie ruszamy w stronę Berehów. Na Przełęczy Wyżniej oglądam pomnik poświęcony Harasymowiczowi. Stoi tu od lat, lecz od lat moje ścieżki nie prowadziły stąd na połoniny, dlatego dziś nadrabiam te zaległości. Obok w 2011 roku odsłonięto Pomnik Ofiarom gór i ratownikom niosącym im pomoc.
Z serpentyn poniżej roztaczają się piękne widoki na Połoninę Caryńską, ale na zawijasach trudno się zatrzymać, więc fotografuję to, co widać stąd. Połoniny jeszcze wczesnowiosenne i szare, zieleń ich nie liznęła. Na tę najsoczystszą trzeba jeszcze poczekać.
Parkujemy w Nasicznem na śniadanie wielkanocne. Tradycji musi stać się zadość i głowa baranka, który towarzyszył nam przed przednią szybą, ginie w naszych paszczach. Swego czasu jechał z nami czekoladowy, który nieco się nadtopił w słońcu…
W śniadaniu towarzyszą nam trzy młode sarny, czujne, lecz nie płochliwe. Jutro, gdy będziemy znów tu witać dzień, pojawią się o tej samej porze.
Ścieżką dydaktyczną na Przełęcz Nasiczniańską
Dziś w planach Magura Stuposiańska przez Caryńskie. Na Przysłup Caryński można dotrzeć stokówką wzdłuż potoku Caryńskiego (prowadzi tamtędy szlak rowerowy), my jednak wybieramy początek ścieżką dydaktyczną.
Ścieżka historyczno-przyrodnicza „Przysłup Caryński – Krywe n. Sanem” przy naszym parkingu skręca na Dwernik Kamień. W drugą stronę wiedzie przez wysiedloną wieś Caryńskie na przełęcz ze schroniskiem Koliba. W 2019 roku zmieniono niestety jej przebieg z powodu braku przejścia przez potok Nasiczniański. Od teraz prowadzi jak szlak rowerowy, lecz zdecydowanie bardziej atrakcyjne jest pójście starym wariantem.
Ruszamy zatem drogą w stronę Berehów. Na wysokości stanicy ZHP czeka nas przeprawa przez wodę. Kiedyś istniał tu mostek, teraz trzeba przejść w bród. Przed zdjęciem butów warto podejść nieco dalej drogą i obejrzeć malownicze kaskady potoku Nasiczniańskiego.
Za stanicą gdańskiej chorągwi droga wchodzi w niewysoki las. Po kilkunastu minutach podejścia docieramy na Przełęcz Nasiczniańską – miejsce, dla którego warto było pomoczyć nogi w zimnym strumieniu. Choć niewysoka (ok. 717 m n.p.m.) oferuje piękne widoki na okolicę.
Przed nami rozciąga się dolina Caryńskiego zamknięta na horyzoncie grzbietem Krzemienia i nieco schowaną Tarnicą. Po lewej Magura Stuposiańska, a z tyłu Połonina Wetlińska, Jawornik i Dwernik Kamień. Przepięknie tu! A jak nieziemsko będzie, gdy wszystko się zazieleni!
Schodzimy przez rozległą polanę do wspomnianej już szutrówki wzdłuż Caryńskiego. Przed nami teren nieistniejącej już wsi Caryńskie.
Caryńskie – wysiedlona wieś u stóp połoniny
Wieś, od której Połonina Caryńska wzięła swoją nazwę, została całkowicie wysiedlona po wojnie. Do dziś zachowały się po niej stary cmentarz, zarysy cerkwi oraz ruiny kaplicy św. Jana Chrzciciela, miejsce kultu tego świętego. Za cmentarzem w głębokim jarze płynie Caryńczyk wpadający nieco dalej do Caryńskiego. Miejsca nie sposób przegapić – od znaków ścieżki dydaktycznej prowadzi tu krótki łącznik.
Nieco dalej na południe widać w terenie pozostałości starej bojkowskiej drogi na Połoninę Caryńską. To przy niej zachowała się do dziś kamienna kapliczka, którą chcę odnaleźć. Wczesna wiosna jest tym razem moim sprzymierzeńcem, bo nie muszę przedzierać się przez krzaki i chaszcze.
Po kilkuminutowym spacerze, gdy już tracę nadzieję na znalezienie kapliczki, wypatruję ją wreszcie w lesie niedaleko ścieżki. Parę lat temu była w lepszym stanie, teraz konstrukcja się sypie, a ze środka wyziera smętnie rozbita figurka.
Wracając do szutrówki, warto odwiedzić jeszcze jedno miejsce. Na wschód od cerkwi i cmentarza, przy starej wiejskiej drodze, znajduje się krzyż z inskrypcją ufundowany w 1911 roku przez Petera Minko. Kiedyś towarzyszyły mu dwa stare drzewa, dziś po jednym został tylko pień. Okolica jest bardzo malownicza, a słońce, którego ma dziś zabraknąć, jeszcze nas rozpieszcza. Chętnie tu kiedyś wrócę!
W okresie Polski Ludowej w Caryńskie ściągali młodzi gniewni. Jeśli ktoś chciałby poczytać więcej o tym miejscu, komunie zbieraczy runa leśnego i ośrodku dla narkomanów, polecam książkę Krzysztofa Potaczały „Bieszczady w PRL-u 2″. Warto zresztą sięgnąć po wszystkie trzy tomy.
Przysłup Caryński i schronisko Koliba
W drodze na przełęcz mijamy bacówkę czynną w sezonie letnim. Stąd już niedaleko na Przysłup Caryński (785 m n.p.m.), skąd zielone znaki wyprowadziłyby nas na połoninę. Nigdy nie szłam tym szlakiem i jest to opcja do sprawdzenia na przyszłość. Tym bardziej, że prowadzi na Caryńską od północy, a z tego kierunku rzadko na połoniny podchodziłam.
Za moment zza drzew wyłania się Koliba – schronisko Politechniki Warszawskiej. Obecny budynek powstał po rozbudowie bardziej kameralnej chatki. W środku jest dziwnie pusto, bar jest zamknięty, a obsługi nie widać. Odbijam pieczątkę, wychodzę na taras i podziwiam widoki spod schroniska na gniazdo Tarnicy – pod tym względem to świetna miejscówka!
W tym momencie kończy się dolinna przechadzka i czeka nas całkiem konkretne wspinanie na Magurę Stuposiańską.
Magura Stuposiańska i Dwernik
Początkowo ścieżką nad schroniskiem, z ciekawym widokiem na Połoninę Caryńską.
Potem lasem, za zielonymi znakami, aż do niebieskiego szlaku wiodącego do tego miejsca z Pszczelin. Tu ścieżka już się nieco wypłaszcza i spokojniej doprowadza na szczyt.
Magura Stuposiańska, kiedyś niezły punkt widokowy, teraz niestety zarosła i z panoram niewiele zostało. Gdzieniegdzie z prześwitów i zza łysych jeszcze drzew coś widać, ale w połączeniu z coraz gorszą pogodą cudów się nie spodziewamy.
Schodzimy ze szczytu i od teraz poruszamy się rozjeżdżoną i zawaloną ściętymi drzewami drogą. Jeszcze przy podchodzeniu na szczyt minęliśmy granice parku i od razu widać tego skutki. Ścinka trwa na całego. Do tego zaczyna padać i w takich to okolicznościach przyrody schodzimy do Dwernika. Jeszcze pod koniec dnia, gdy zwiedzamy drewniany kościół, na moment się rozpogadza. Ową świątynię zbudowano z materiałów z rozebranej cerkwi w Lutowiskach na przełomie lat 70 i 80 ubiegłego stulecia.
Ostatni etap na dziś to przejście asfaltówką do Nasicznego, ale, o dziwo, idzie się dość przyjemnie.
Świąteczny wieczór spędzamy na parkingu w Nasicznem, a jutro ostatni dzień w Bieszczadach i kolejna wycieczka, na którą czekałam od miesięcy.
